วนอุทยานถ้ำผาตูบ อยู่ในท้องที่บ้านผาตูบ ตำบลผาสิงห์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน มีเนื้อที่ประมาณ 582 ไร่ กรมป่าไม้ได้ประกาศเป็นวนอุทยานเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2521
ลักษณะภูมิประเทศ
เป็นภูเขาค่อนข้างเป็นหินรายรอบติดต่อกัน นับจากทางด้านเหนือลงมา มีถ้ำผาตูบ เขาถ้ำพระเขาป่าซาง เขาบ่อน้ำทิพย์ เขาผาผักเฮือก เขาม่อนมะฝางและเขาหน้าต่ำ เป็นต้น ซึ่งเขาเหล่านี้มีอาณาเขตติดต่อเป็นเทือกเขาเดียวกัน ตั้งแต่ถ้ำผาตูบลงมาทางทิศใต้จนถึงเขาผาผักเฮือก แล้ววกกลับที่เขาม่อนมะฝางติดต่อไปยังเขาหน้าผาต่ำและอื่นๆ ตามที่มีเขาต่างๆติดต่อกันและวนกลับเช่นนี้ จึงเป็นเหตุให้มีป่าเกิดขึ้นอยู่ในบริเวณล้อมรอบของเขาดังกล่าวที่ชาวบ้านเรียกว่า “ หนองน่าน “
พันธุ์ไม้และสัตว์ป่า
เป็นป่าดงดิบและป่าเบญจพรรณ พันธุ์ไม้ที่พบได้แก่ สัก พะยูง ตะแบก แดง ตีนเป็ด รกฟ้า ยอ ป่า เป็นต้น และยังมีสมุนไพรและเถาวัลย์ชนิดต่างๆเป็นไม้พื้นล่างขึ้นอยู่หนาแน่น
สัตว์ป่าที่พบได้แก่ เลียงผา หมูป่า เก้ง กระจง ไก่ป่า กระรอก อีเห็น งู หมี และนกชนิดต่างๆ
บ้านพัก-บริการ
วนอุทยานถ้ำผาตูบไม่มีบ้านพักหรือค่ายพักแรมบริการแก่นักท่องเที่ยว หากนักท่องเที่ยวมีความประสงค์จะไปพักแรมค้างคืนเพื่อพักผ่อนหย่อนใจ หรือศึกษาหาความรู้ทางธรรมชาติ โปรดนำเต็นท์และเตรียมอาหารไปเอง โดยทางวนอุทยานได้จัดสถานที่ไว้ให้พร้อมกับห้องสุขา ให้ไปติดต่อขออนุญาตใช้สถานที่กับเจ้าหน้าที่ที่วนอุทยานถ้ำผาตูบ โดยตรง หรือติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ฝ่ายจัดการวนอุทยาน สำนักอุทยานแห่งชาติ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่าและพันธุ์พืช กรุงเทพฯ 10900 โทร.0-2561-4292-3 ต่อ 719 หรือ สำนักบริหารจัดการในพื้นที่อนุรักษ์ที่ 14 (ลำปาง) โทร.(054) 710136 ในวันและเวลาราชการ
แหล่งท่องเที่ยว
จุดชมวิว ตั้งอยู่บนเขาป่าซาง ติดกับบ่อน้ำทิพย์ทางด้านทิศใต้ สามารถมองเห็นทิวทัศน์รอบๆและ สามารถมองเห็นในอำเภอเมืองน่านได้ถนัด
ถ้ำขอน มีลักษณะยาวคล้ายกับท่อนซุง ด้านในมีหินงอกหินย้อยงดงามและด้านหน้าบริเวณปากทางขึ้นถ้ำมีหน้าผา
ถ้ำบ่อน้ำทิพย์ ภายในถ้ำเป็นห้องโถง กว้างประมาณ 30 ตารางวา มีปล่องเพดานให้แสงสว่าง มีหินย้อยรอบถ้ำ ผนังด้านหนึ่งมีซอกเว้าลึกเป็นโพรง มีแอ่งน้ำรูปไข่ป้อมมีน้ำขังตลอดปี ยึดถือเป็นน้ำศักสิทธิ์
ถ้ำพระ เป็นถ้ำขนาดใหญ่ ลานพื้นกว้าง เนื้อที่ราว 50 ตารางวา มีปล่องเพดาน ด้านหนึ่งมีลมพัดเข้ามาและให้แสงสว่าง มีหินงอกหินย้อยงดงาม
ถ้ำเจดีย์แก้ว เป็นถ้ำขนาดเล็ก ด้านหน้าของถ้ำจะมีหินรูปร่างคล้ายเจดีย์ตั้งอยู่
ทางเดินศึกษาธรรมชาติ มีพรรณไม้ที่ควรศึกษาและหาดูได้ยาก เช่น จันทน์ผาและเอื้องผึ้งต่างๆ โดยจะเริ่มจากเส้นทางเดินเข้าถึงถ้ำบ่อน้ำทิพย์และเส้นทางจากที่ทำการถึงจุดชมวิว
ป่าหนองน่าน สภาพป่าเป็นป่าดงดิบ มีพรรณไม้นานาชนิดที่แตกต่างกับพรรณไม้พื้นเมืองที่มีอยู่ทั่วๆไปของจังหวัดน่านขึ้นอยู่เป็นระเบียบตามธรรมชาติ บริเวณป่าร่มรื่นสวยงามการเดินทาง
รถยนต์ เดินทางจากกรุงเทพฯถึงจังหวัดแพร่ไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 ไปจนถึงอำเภอ เมืองน่าน ระยะทาง 115 กิโลเมตร จากจังหวัดน่านออกไปตามทางหลวงหมายเลข1080 ประมาณ 10 กิโลเมตร จะมีทางแยกเข้าไปในเขตวนอุทยานถ้ำผาตูบ ประมาณ 200 เมตร
สถานที่ติดต่อ วนอุทยานถ้ำผาตูบ
